संजय गांधी योजना
रचना
- जिल्हाधिकारी
- निवासी उपजिल्हाधिकारी
- तहसीलदार
- लिपिक
केंद्र व राज्य सरकारांव्दारे प्रायोजित केलेल्या विविध सामाजिक आर्थिक सहाय्य योजना आहेत.
केंद्र सरकारव्दारे प्रायोजित केलेल्या योजना पुढील प्रमाणे आहे.
- इंदिरा गांधी राष्ट्रीय वृद्धापकाळ निवृत्ती वेतन योजना :-
- इंदिरा गांधी राष्ट्रीय विधवा निवृत्ती वेतन योजना
- इंदिरा गांधी राष्ट्रीय अपंग निवृत्ती वेतन योजना
- राष्ट्रीय कुटुंब लाभ योजना (एनएफबीएस)
- आम आदमी विमा योजना
— ज्या ज्येष्ठ नागरिकांचे वय 65 किंवा 65 वर्षापेक्षा जास्त आहे. यांना लाभ देण्यात येतो.
पात्रता =
— वय 65 व 65 वर्षावरील.
— त्याचे / तिचे कुटुंब बीपीएल यादी 2002- 2007 मध्ये समाविष्ट केले पाहिजे.
आवश्यक दस्तऐवज =
— वयाचा दाखला.
— ग्रामसेवक प्रमाणपत्र – बीपीएलच्या यादीत 2002-2007 मध्ये समाविष्ट केले पाहिजे.
— ज्या विधवा स्त्रियांचे वय 40 वर्षापेक्षा जास्त आहे. त्यांना लाभ देण्यात येतो.
पात्रता =
— वय 40 ते 65 वर्षाखालील
— तिचे कुटुंब बीपीएल यादी 2002-2007 मध्ये समाविष्ट केले पाहिजे.
आवश्यक दस्तऐवज =
— वयाचा दाखला.
— ग्रामसेवक प्रमाणपत्र – बीपीएलच्या यादीत 2002-2007 मध्ये समाविष्ट केले पाहिजे.
— पतीचे निधन झाल्याबाबत प्रमाणपत्र.
ज्या व्यक्तीचे वय 18 वर्षापेक्षा जास्त आहे. यांना लाभ देण्यात येतो.
पात्रता =
— वय 18 ते 65 वर्षाखालील
— त्याचे / तिचे कुटुंब बीपीएल यादी 2002-2007 मध्ये समाविष्ट केले पाहिजे.
आवश्यक दस्तऐवज –
— वयाचा दाखला.
— ग्रामसेवक प्रमाणपत्र – बीपीएलच्या यादीत 2002-2007 मध्ये समाविष्ट केले पाहिजे.
दारिद्रय रेषेखालील 18 ते 59 वयोगटातील कुटुंब प्रमुख व्यकती मयत झाल्यास [अपघाती किंवा नैसर्गिकरित्या] त्यानंतरच्या कुटुंबातील प्रमुख व्यकतीस या योजने अंतर्गत रु. 20,000 / – रुपयांची आर्थिक मदत मिळते.
पात्रता –
— वय 18 ते 59
— त्याच्या / तिच्या कुटुंबाचे नाव बी.पी.एल. यादीत समाविष्ट असावे.
— कुटूंबाचे नाव ग्रामीण किंवा शहरी भागाच्या दारिद्रय रेषेखालील कुटूंबाच्या यादीत समाविष्ठ असावे पतीचे/पत्नीचे निधन झाल्या बाबत प्रमाणपत्र व 18 ते 59 या वयोगटातील वयोमर्यादा व कुटूंबातील प्रमुख व्यक्ती असावी.
आवश्यक दस्तऐवज –
— मृत व्यक्तीचा वयाचा दाखला
— मृत्यू प्रमाणपत्र
— ग्रामसेवकाने मृत्युनंतर प्रमाणपत्र जारी केले होते.
— तलाठी / ग्रामससेकाने दिलेला उत्पन्नाचा दाखला आणि तहसीलदाराने तद्दन स्वाक्षरी केलेला दाखला.
ग्रामीण भागातील प्राथमिक भूमिहीन व्यक्तींचा नैसर्गिक मृत्यू झाल्यास या योजनेखाली कुटुंबाला 30,000 / – रूपयांचे आर्थिक मदत / विमा मिळतो – जर त्याचा अपघाती मृत्यु झाल्यास रु. 75,000 / – रूपयांचे आर्थिक मदत / विमा मिळतो. अपघातामुळे कायमचे अपंगत्व आल्यास किंवा दोन्ही डोळे किंवा दोन्ही पाय निकामी झाल्यास रु. 75,000 / – रूपयांचे आर्थिक मदत / विमा मिळतो. अपघातामुळे एक डोळा किंवा एक पाय निकामी झाल्यास रु.37500/- रूपयांचे आर्थिक मदत / विमा मिळतो. याव्यतिरिक्त, 9 ते 12 वी इयतेत शिकणा-या कुटूंबातील दोन मुलांना शिष्यवृत्तीची तरतूद आहे. ग्रामीण भागातील जमीनहीन कुटुंबाला शेअर्ड “सी” मध्ये एक फॉर्म भरावा लागतो आणि शिष्यवृत्तीसाठी अनुसूची “डी” मध्ये अर्ज करावा लागतो.
पात्रता
— ग्रामीण भूमिहीन कामगार असावे (शेतीची कोणतीही जमीन नसावी)
— वय 18 ते 59 वर्षे असावे.
— मुले 9 वी ते 12 वी इयतेत शिकत असल्याचा पुरावा म्हणजेच मुलांच्या शाळेचा बोनाफईड दाखला किंवा गुणपत्रिका.
राज्य सरकारद्वारे प्रायोजित केलेल्या योजना म्हणजे
- संजय गांधी निराधार अनुदान योजना
- श्रवणबाळ सेवा राज्य निवृत्ती वेतन योजना
(असहाय्य / आर्थिक दृष्ट्या कमजोर असलेल्यांना मदत करण्यासाठी संजय गांधी योजना)
सर्वसाधारण समाजातील निराधार व्यक्ती म्हणजे ज्या व्यक्ती स्वत:चा उदरनिर्वाह करु शकत नाहीत. उदा. अपंग, अनाथ, दुर्धर रोगग्रस्त, विधवा स्त्रिया, एच.आय.व्ही.ग्रस्त, अत्याचारित महिला, वेश्याव्यवसायातुन मुक्त केलेल्या महिला, 35 वर्षावरील अविवाहीत महिला इत्यादिंना लाभ देण्यात येतो.
पात्रता-
— किमान 15 वर्षे महाराष्ट्राचे रहिवासी असावे.
— वय 65 वर्षांपेक्षा कमी असणे आवश्यक आहे.
— . कुटूंबाचे एकुण वार्षिक उत्पन्न रुपये.21,000/- असावे.
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शासन कार्यालयांमध्ये अर्ज उपलब्ध आहेत.
आवश्यक दस्तऐवज
— वैद्यकीय अधिकार्याने दिलेले वय प्रमाणपत्र
— . तलाठी द्वारा जारी केलेले निवासी प्रमाणपत्र.
— तलाठींनी दिलेला उत्पन्नाचा दाखला.
ही योजना किमान 65 व 65 वर्षांपेक्षा जास्त असणारी असहाय्य वृद्ध नागरिकांना लाभ देते.
पात्रता –
— किमान 15 वर्षे महाराष्ट्रात रहिवाशी असावा.
— वय 65 व 65 वर्षांपेक्षा जास्त असणे आवश्यक आहे.
— . कुटूंबाचे एकुण वार्षिक उत्पन्न रुपये.21,000/- असावे.
आवश्यक दस्तऐवज –
— वयाचा दाखला
— दारिद्रय रेषेखालील यादीमध्ये त्या व्यक्ती / कुटूंबाचा समावेश असलेबाबतचा दाखला.
— ग्रामसेवक/तलाठी/मंडळ निरीक्षक यांनी दिलेला रहिवाशी दाखला.
विविध योजनांसाठी अनुदान व खर्चाची माहिती (रुपये लक्ष)
अ.क्र. | योजना | वर्ष 2016-2017 | वर्ष2017-2018 | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
अनुदान | खर्च | लाभार्थ्यांची संख्या | अनुदान | खर्च | लाभार्थ्यांची संख्या | |||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | |
1 | संजय गांधी निराधार योजना | 1138.12 | 1061.72 | 17599 | 1104.95 | 1419.66 | 19608 | |
2 | श्रावणबाळ सेवा योजना | 2711.13 | 2283.3 | 46516 | 2644.91 | 2687.36 | 47831 | |
3 | इंदिरा गांधी राष्ट्रीय वृद्धावस्था पेंशन योजना | 1000.3 | 998.61 | 42293 | 840.23 | 1029.61 | 42690 | |
4 | इंदिरा गांधी राष्ट्रीय विधवा मोबदला | 41.72 | 105.59 | 2288 | 58.24 | 60.29 | 2430 | |
5 | इंदिरा गांधी राष्ट्रीय अपंगता पेंशन योजना | 2.34 | 4.25 | 87 | 7.42 | 1.96 | 93 | |
6 | राष्ट्रीय कुटुंब लाभ योजना | 102.2 | 115.4 | 576 | 123.08 | 142.6 | 675 | |
एकूण | 4995.81 | 4568.87 | 109359 | 4779.83 | 5341.48 | 113327 |